ZROZUMIEĆ IDEE RÓŻAŃCA

Jerzy Szyran OFMConv

 ZROZUMIEĆ IDEE RÓŻAŃCA

      Modlitwa różańcowa zawiera w sobie wielość idei, które plasują ją pośród modlitw ponadczasowych i uniwersalnych, dostępnych dla każdej duchowości chrześcijańskiej.

Odmawianie różańca, szczególnie w rodzinach, propagowało wielu papieży. Szczególnie ważną wypowiedź znajdujemy u Piusa XII (1939-1958): „Nade wszystko pragniemy, by zwłaszcza w rodzinie praktyka różańca rozpowszechniała się, utrwa­lała i nieustannie rozwijała. Próżno staramy się powstrzymać upadek cywilizacji, jeśli rodziny, która jest początkiem i podstawą społeczeństwa, nie sprowadzimy do prawd Ewangelii. Oświadczamy: odmawianie różańca w rodzinie jest jednym z najskuteczniejszych środków do urzeczywistnienia tego tak trudnego przedsięwzięcia”.

 1. Kontemplacja życia Jezusa

     Tajemnice różańca w sposób chronologiczny ukazują kolejne wydarzenia z życia Jezusa Chrystusa, począwszy od Zwiastowania i wydarzeń z dzieciństwa Zbawiciela, poprzez Jego nauczanie i ustanowienie Eucharystii, po najważniejsze dla chrześcijan wydarzenia Męki, Śmierci i Zmartwychwstania Chrystusa. Na tym jednak idea różańca się nie kończy, lecz zachęca do kontemplacji zbawczych owoców wydarzeń Misterium Paschalnego, przenosząc uwagę człowieka na dzień Pięćdziesiątnicy i osobę Najświętszej Maryi Panny, której chwalebne Wniebowzięcie i ukoronowanie na Królową Nieba i Ziemi stało się przedmiotem medytacji. W ten sposób modlący się na różańcu człowiek niejako wchodzi w całość życia Jezusa i wraz z Nim przemierza istotne dla swego życia wydarzenia zbawcze[1]. 

 2. Modlitwa ewangeliczna

     Różaniec jest streszczeniem Ewangelii. Poszczególne tajemnice, modlitwa „Ojcze nasz” i słowa „Pozdrowienia Anielskiego” mają swe źródło w Ewangelii. Stąd też nie można w modlitwie różańcowej pominąć Chrystusa, który jest jej centrum. W przeciwnym razie modlitwa różańcowa stanie się ponurym werbalizmem ” „klepaniem” formuł zawieszonych w próżni. Tylko zatem medytacja, której istotą jest zagłębianie się i poddawanie intelektualnej refleksji rozważanej tajemnicy, jest właściwym sposobem dojścia do pełnego umiłowania Chrystusa, by Jego pragnienia stały się pragnieniami człowieka, Jego działanie stało się działaniem ludzkości, a Jego posłannictwo znalazło swe przedłużenie w rzeczywistości każdej osoby ludzkiej[2]. Medytacja tajemnic różańcowych zmusza zatem do podejmowania konkretnych postanowień, które przedłużają medytowane treści i uzewnętrzniają się w codziennej postawie i działaniu. Odczytywanie treści rozważanych tajemnic różańca oświeca bowiem umysł człowieka, karmi jego miłość oraz porusza uczucia i wolę[3] ().

 3. Modlitwa maryjna

    W życiu Chrystusa szczególne miejsce zajmuje Maryja i to właśnie Ona towarzyszy swemu Synowi w dziele zbawienia. Stąd też kontemplacja zbawczych tajemnic dokonuje się pod Jej czujnym okiem, ponieważ tylko Ona jest niedościgłym wzorem kontemplacji Chrystusa. Przenikliwy wzrok Jej serca sięgał dalej i głębiej niż zwykłe ludzkie spojrzenie. W Jej szkole człowiek uczy się takiego wniknięcie w tajemnice Boże, osiągając stan kontemplacji ” pewnej dyspozycji do rozpatrywania za pomocą ducha. W kontemplacji człowiek rozpoznaje Boga za pośrednictwem Jezusa, jedynego Pośrednika (por. J 1,18; 1Tm 2,3). Tylko bowiem Chrystus ma bezpośrednie widzenie Boga-Ojca, które dzięki łasce może stać się udziałem Jego wiernych. Kontemplując wraz z Maryją, człowiek w każdej tajemnicy odkrywa różne porównania, znaczenia, smak i pociechę. Generalnie kontemplacja jest przechodzeniem do coraz prostszych i biernych form modlitwy, które jednocześnie są coraz głębsze, ponieważ w kontemplacji nie jest ważne, co myśli i mówi człowiek, lecz co ma do powiedzenia Bóg. Kontemplacja jest zatem stanem miłosnego oczekiwania na Boga.

     „Maryja zachowywała wszystkie te sprawy i rozważała je w swoim sercu” (Łk 2,19). To kontemplacyjne spojrzenie Maryi wyraża się w:

• adoracyjnym zdziwieniu zdolnym pojąć myśli i czyny Syna;
• spojrzeniu pytającym, pełnym niezrozumienia (por. Łk 2,48);
• spojrzeniu bolejącym, którego apogeum doświadczała stojąc pod krzyżem;
• spojrzeniu promieniejącym, które rozświetliło Jej wzrok w wielkanocny poranek;
• spojrzeniu rozpalonym mocą Ducha Świętego.

To była kontemplacja Maryi, towarzyszącej swemu Synowi w tajemnicach zbawienia. Kontemplując zatem tajemnice różańcowe, trzeba spojrzeć na nie sercem Matki i razem z Nią wchodzić w ich treść[4]. W tej szkole Maryi człowiek odnajduje Jezusa, gdyż w różańcu najbardziej splatają się drogi Chrystusa i Maryi – Ona żyje dla Niego i ze względu na Niego. Kto zatem przylgnie do Maryi, natychmiast odnajdzie Chrystusa, gdyż Maryja bez Chrystusa nie istnieje[5].

4. Wzór modlitwy nieustannej

     Różaniec należy do wielkiej tradycji modlitwy Jezusowej (nieustannej lub serca), której zasadniczą ideą jest częste wzywanie imienia Jezus[6]. Modlitwę tę można praktykować wszędzie, niezależnie od miejsca i czasu. Taka forma modlitwy staje się dowodem, że człowiek pragnie zaprosić Boga do wszystkich dziedzin swego życia i nic nie chce przed Nim ukrywać (por. Mt 6,38; Łk 9,28). Dzięki temu człowiek uświęca wszystkie sprawy dnia codziennego, nabiera zdolności i sił do ich wypełnienia. W tym kontekście różaniec ze swoją specyficzną strukturą znakomicie wpisuje się w nurt modlitwy nieustannej. Składa się on bowiem z następujących elementów:

• rytmicznego powtarzania modlitewnych formuł;
• medytacji nad głównymi tajemnicami zbawienia;

Różaniec ukazuje, że do modlitwy potrzeba zaangażowania całego człowieka – jego umysłu, woli i ciała. Kontemplacja „Pozdrowienia Anielskiego” prowadzi człowieka do centralnego punktu, którym jest Jezus, To imię powtarzane w każdym „Pozdrowieniu Anielskim” staje się wołaniem serca i ciągłą modlitwą.

 5. Modlitwa Kościoła

     Modlitwa różańcowa znalazła swoje miejsce w liturgii, stąd może cieszyć się mianem modlitwy Kościoła. Od wieków bowiem różaniec uważano za psałterz niepiśmiennych[7], który znajduje swą analogię w powtarzanych „Zdrowaś Maryjo”. Kontemplacja zbawczych tajemnic Jezusa i Maryi pomaga w przeżywaniu Liturgii Kościoła, sprawowanych w nim sakramentów, a zwłaszcza Eucharystii, która jest koroną i centrum życia Kościoła. Ewangeliczna treść różańca przedłuża zbawcze działanie Chrystusa, prowadząc ludzi ku wiecznemu szczęściu.

 *  *  *

     Zwykłe paciorki, wykonane z prostego materiału, przesuwane w palcach z jednoczesnym wzywaniem Jezusa i Maryi, zawierają w sobie tak wiele treści. Niosą w sobie całe życie Boga i wszystkie Jego zbawcze dzieła. Odmawiając różaniec, osoba ludzka wchodzi w tę głębię Bożego jestestwa i sama przeniknięta Bogiem odnajduje cały sens swego istnienia, wiarę, nadzieję i miłość. Kontemplacja tajemnic różańcowych znajduje swe przedłużenie także dalej, na czasy Kościoła, który wraz z Maryją zmierza do niebieskiego Jeruzalem, by tam spocząć w Bogu.